KALIN BAĞIRSAK KANSERİ:
Erkek ve kadınlarda kanserden ileri gelen ölümlerin %25 i kolon kanseri nedeniyle olmaktadır. Kadınlarda meme kanserinden ve erkeklerde de akciğer kanserinden sonra en sık görülen kanser türüdür.
Sebebi bilinmemekle beraber, sosyo ekonomik şartların bozukluğu, yanlış beslenme ve yanlş diyet, aşırı şişmanlık (özellikle erkeklerde), bakteri enfeksiyonları, asbest işleyen işyerlerinde çalışama, kolon kanseri oluşturma potansiyeli yüksek olan kolon polipleri ve polipozis sendonlarında görülen genetic yatkınlık, kronik ülseratif kolit hastalığının komplikasyonu olarak ve kalın bağırsağın ilk ve son bölümlerinde, Yahudi'lerde sık görülen kolon kanserlerinde olduğu gibi ırksal faktörlerin etkin olduğu saptanmıştır.
Kolon kanseri, kalın bağırsağın inen kolon, rectum ve sigmoid denilen son bölümlerinde daha sık görülür. Kalın bağırsağın son bölümlerinde görülen kanserlerde, makadtan gelen kan veya kanlı dışkı ve isal veya kabızlık gibi dışkılama değişiklikleri kolonun diğer bölümlerindeki kanserlerden daha erken ortaya çıkar. Ancak ne bu belirtiler, ne dışkıda gizli kan araştırması ve ne de CEA dediğimiz tumor belirteçleri
kolon kanserinin erken tanısı için yeterli değildir.
Sağlık gurusu Dr. Mehmet Öz ün durumu, kolon polibi ve polibin kötü huy kazanması (kanserleşme) olayına uymaktadır. Dr. M. Öz’ün en uygun diyetle beslendiği, sosyo- ekonomik durumunun fevkalade iyi oluşu, şişman olmayışı, sağlığa uygun olmayan çevre faktörlerinde uzak oluşu, detox bilgisi ve uygulamasını yapmış olması kolon kanseri riskinden korunmasına yetmemiştir. O da 50 yaşını doldurmuş her normal insanın, her yıl bir kere yaptırması gereken check-up sırasında uygulanan kolonkopi incelemesi sayesinde, kolon kanserini henüz polip evresinde iken yakalama şansını elde edebilmiştir.
Kolon polibi nadir? Kolon polipleri, iyi huylu başlayan ve genellikle çapı I cm. yi geçtiği zaman kötü huylu (kanser) olma ihtimali artan bağırak içi kitlelerdir. İyi huylu olanları, uzun veya kısa bir sapla kolon duvarına tutunmuş kiraz veya mantar gibi düşünülebilir. Sapsız olanları da vardır. İyi huylu poliplerin kanserleşme olasılığı çok düşüktür. Kanserleşme olasılı yüksek olan poliplerin en sık görülenleri adenomatöz polip ve kanserleşme potansiyeli en yüksek olan papiller veya villöz adenomadır. Kolonda polipler oluşmasına neden olan mide bağırsak sistemi polipozisl sendromları da herediter (kalıtımsal) olanlar ve non herediter (kalıtımsdal olmayanlar) diye iki ana guruba ayrılırlar. Kalıtımsal olanları: famailial multiple polipozis, Gardner’s sendromu, Peutz-Jeghers sendromu ve Turkot’s sendromu dur. Bunlar otosomal dominant tipte kalıtımsal geçiş yaparlar. Bu nedenle bunların çocuklarının yarısında, cinsiyet ayırımı yapmaksızın, aynı sendromlar görülebilir. Genetik geçiş yapmayanları ise Cronkhite- Canada sendromu ve juvenile polipozistir. Bu sonıncusu bazan kalıtımsal özelllik taşır.
Kolon kanserilerinin erken tanısında en etkin yöntem kolonoskopidir. Çeşitli nedenlerle kolonoskopi yapılamayan hastalara da çift contrast kolon filmi çekilerek polip ve kanseler taşhis edilebilir. Tanı konulduktan sonra yapılacak ilk tedavi, çeşitli cerrahi yöntemlerle poliplerin veya kanserli bölümün çıkartılmasıdır.
Rad. Dr. Hikmet Keskineğe
